Ostatnia reforma wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej (WPZiB) polegająca na rewizji traktatów założycielskich miała miejsce w 2007 r. i dokonała się na mocy Traktatu lizbońskiego. Z dzisiejszej perspektywy można zauważyć, że wprowadzone wówczas zmiany miały niewielkie szanse, aby wpłynąć na jakość i skuteczność WPZiB Unii Europejskiej (UE) i stanowiły jedynie mały krok w kierunku ściślejszej integracji państw członkowskich w tym obszarze. Zmiany wprowadzone Traktatem lizbońskim w sferze realizacji stosunków zewnętrznych i polityki bezpieczeństwa Unii mieściły się zdecydowanie poniżej oczekiwań i nadziei związanych z ostatnią rewizją ustroju UE. 

Trzeba jednak stwierdzić, że ten ograniczony rozmach reformatorski Traktatu lizbońskiego, nie był niczym nowym w historii traktatów rewidujących Wspólnoty i Unię Europejską. Umiarkowane i stopniowe zmiany w ustroju Unii Europejskiej, zasięgu jej kompetencji i mechanizmach funkcjonowania stanowią normę i zasadę, przeciwstawiając się radykalnym i rewolucyjnym posunięciom, na które europejskie społeczeństwa reagują rezerwą, nieufnością. 

Unia Europejska jako projekt realizowany przez europejskie elity polityczne i intelektualne, i wielka idea europejskiego pokoju i dobrobytu prowokuje daleko idące oczekiwania w kręgach politycznych, ale przede wszystkim naukowych i intelektualnych. Oczekiwania te muszą zostać jednakże skonfrontowane z rzeczywistością życia społecznego, z lękami i nieufnością obywateli wobec nieznanego, wobec nowych rozwiązań o trudnych do przewidzenia konsekwencjach. W konfrontacji z tak zdefiniowaną barierą rozmach intelektualnego idealizmu musi zostać sprowadzony do małych kroków, zmian możliwych do zaakceptowania dla zachowawczego z natury społeczeństwa obywatelskiego. Jest to podstawowy mechanizm funkcjonowania współczesnych demokratycznych społeczeństw i państw opartych na fundamencie prawa, mechanizm mający zapobiegać gwałtownym, rewolucyjnym wydarzeniom i zwrotom pociągającym zawsze kosztowne ofiary. 

Nie inaczej wydaje się być i tym razem. Parlament Europejski przyjął 22 listopada 2023 r. Rezolucję w sprawie propozycji zmian Traktatów UE (2022/2051 INL), w tym zmian w obszarze Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. We wskazanej Rezolucji Parlament wezwał do podejmowania decyzji w sprawie sankcji, etapów pośrednich w procesie rozszerzenia i innych decyzji dotyczących polityki zagranicznej w drodze głosowania większością kwalifikowaną. Ponadto, wezwał do ustanowienia Unii Obronnej obejmującej jednostki wojskowe i stałą zdolność do szybkiego rozmieszczenia, pod dowództwem operacyjnym Unii. Zaproponował, aby wspólne zamówienia i rozwój uzbrojenia były finansowane przez Unię ze specjalnego budżetu podlegającego współdecyzji i kontroli parlamentarnej oraz zaproponował odpowiednie dostosowanie kompetencji Europejskiej Agencji Obrony. Natomiast w obszarze wspólnej polityki zagranicznej Parlament Europejski zaproponował, aby konwent zbadał sposoby zapobieżenia zakłóceniom konkurencji na jednolitym rynku powodowanym przez raje podatkowe.