Wszyscy zainteresowani problematyką systemu prawa UE mają do dyspozycji wiele różnych możliwości dostępu do potrzebnych im informacji i danych. Do najważniejszych należy baza elektroniczna Eur-lex, która jest systematycznie uaktualnianą wielojęzyczną bazą danych dotyczącą prawa Unii Europejskiej.  

EUR-Lex jako internetowy portal unijnego prawa zapewnia oficjalny i najszerszy możliwy dostęp do dokumentów prawnych UE. Portal (nazywana też bazą aktów prawnych UE) jest dostępny we wszystkich 24 językach urzędowych UE i jest codziennie aktualizowany. Portalem zarządza Urząd Publikacji Unii Europejskiej​. Dostępne są w nim takie dokumenty prawa UE jak: traktaty, akty prawne wydawane przez instytucje UE, dokumenty przygotowawcze związane z prawodawstwem UE, orzecznictwo wymiaru sprawiedliwości UE, umowy międzynarodowe, dokumenty Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz odniesienia do krajowych aktów wykonawczych oraz (w przypadku państw członkowskich, które wyraziły zgodę) teksty krajowych aktów wykonawczych. Zamieszcza się w nim także odniesienia do orzecznictwa krajowego dotyczącego prawa UE[1].

Do każdego dokumentu w bazie EUR-Lex dodane są szczegółowe informacje, dotyczące: – powiązania z innymi dokumentami prawnymi, – interpretacji orzecznictwa, – daty przyjęcia (wejścia w życie), – rozpoczęcia stosowania, – podstaw prawnych, – aktów zmieniających[2].

EUR-Lex umożliwia dostęp do wszystkich wydań Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej począwszy od pierwszego wydania z grudnia 1952 r. Od 1 lipca 2013 r. wydanie elektroniczne Dziennika promulgowane w portalu EUR-Lex jest autentyczne i wywołuje skutki prawne. Portal pomaga również w zrozumieniu prawa UE. W tym celu: – opisuje główne etapy procedur prowadzących do przyjęcia aktów prawnych, – udostępnia teksty skonsolidowane, które łączą pierwotny akt prawny i wszystkie jego zmiany w jednym dokumencie, – zapewnienia dostęp do ponad 2 tysięcy streszczeń prawodawstwa UE, które wyjaśniają je w prosty, przystępny i zwięzły sposób[3].

Warto w tym miejscu dodać, iż w 2024 r. utworzony został specjalny portal internetowy pod nazwą „EU Law Tracker”, który  umożliwia monitorowanie procesu legislacyjnego w UE od momentu zaproponowania aktu prawnego do jego przyjęcia. Strona zawiera informacje i powiązane dokumenty pochodzące od różnych organów zaangażowanych w tworzenie prawa UE. Na stronie dostępne są nowe i bieżące dokumenty objęte zwykłą procedurą ustawodawczą. W przyszłości strona będzie również zawierać listę priorytetów legislacyjnych UE i śledzić postępy w ich realizacji[4].

Szczególną bazą dostępową do aktów prawa jest N-lex (wspólny portal prawa krajowego). Jest to internetowy zbiór danych zawierający krajowe regulacje prawne dostosowane do prawa UE – powstałe w wyniku unifikacji i harmonizacji prawa UE. Wybiera się w nim dany kraj z listy lub mapy, a następnie wyszukuje się akty prawne i informacje o systemie prawnym tego kraju członkowskiego[5].

Warto w tym miejscu dodać, iż na podstawie regulaminów postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości i Sądem we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej publikowany jest Zbiór Orzeczeń. Zbiór ten stanowi oficjalną publikację orzecznictwa sądów składających się na Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Do 1 września 2016 r., w którym nastąpiło przekazanie zakresu właściwości Sądu do spraw Służby Publicznej do Sądu, Zbiór Orzeczeń składał się z ogólnego Zbioru Orzeczeń, w którym publikowane były orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości i Sądu, oraz ze Zbioru Orzeczeń – Służba Publiczna, w którym publikowane były orzeczenia Sądu dotyczące służby publicznej i orzeczenia Sądu do spraw Służby Publicznej. Natomiast od 1 września 2016 r. orzecznictwo (łącznie z wydanymi przez Sąd i Trybunał orzeczeniami z dziedziny służby publicznej) publikowane jest wyłącznie w zbiorze ogólnym. Elektroniczny Zbiór Orzeczeń zawiera wszystkie orzeczenia, którym w odpowiednim przypadku towarzyszy także opinia rzecznika generalnego, w formacie pdf. Strona dostępu do Zbioru Orzeczeń zawiera wykaz dokumentów podzielonych według numeru sprawy w porządku chronologicznym wydawania orzeczeń[6].

Od 1 maja 2004 r. w Zbiorze Orzeczeń publikowane są: – wyroki wydane przez Trybunał w pełnym składzie i przez wielką izbę; – wyroki wydane w postępowaniu prejudycjalnym przez izby złożone z pięciu i z trzech sędziów;- wyroki wydane w postępowaniach innych niż prejudycjalne przez izby złożone z pięciu i z trzech sędziów w sprawach, w których przedstawiona została opinia przez rzecznika generalnego; – opinie wydane w trybie art. 218 ust. 11 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Natomiast od 2005 r. w Zbiorze publikowane są wydawane przez Sąd wyroki wielkiej izby oraz wyroki izby w składzie pięciu sędziów.

Na końcu należy dodać, że dzięki finansowemu wsparciu czy nawet bezpośredniemu zaangażowaniu Unii Europejskiej powstały w ostatnich latach różne inne narzędzia służące zapewnieniu dostępu do prawa UE i instrumentów jego stosowania i implementacji. Są wśród nich: – metawyszukiwarka Sieci Prezesów Sądów Najwyższych Unii Europejskiej; bazy Dec.Nat i JuriFast prowadzone przez Stowarzyszenie Rad Stanu i Naczelnych Sądów Administracyjnych Unii Europejskiej; – baza JURE (Jurisdiction Recognition Enforcement) prowadzona przez Komisję Europejską oraz baza orzecznictwa prowadzona przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej[7].

JURE to zbiór danych odnoszących się do jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. W tym zbiorze można znaleźć orzeczenia dotyczące współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych wydane przez sądy w umawiających się państwach Konwencji lugańskiej (państwa członkowskie UE, Islandia, Norwegia i Szwajcaria) oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Orzeczenia sądów krajowych są dostępne wyłącznie w ich oryginalnym języku, ale do niektórych może być dołączone ich streszczenie w języku angielskim, francuskim i niemieckim[8].  

Zbiór JURE został utworzony na mocy art. 3 protokołu 2 do Konwencji z Lugano z 2007 r. Artykuł ten zobowiązywał Komisję Europejską do utworzenia publicznie dostępnego systemu zawierającego odpowiednie orzeczenia wydane na podstawie tej konwencji oraz innych instrumentów, które mają wpływ na jej stosowanie.  Z biegiem czasu zbiór rozrósł się i obecnie zawiera orzeczenia wydane zgodnie z: – konwencją brukselską – sprawy cywilne i handlowe (1968 r.); – konwencją lugańską – sprawy cywilne i handlowe (1988 r.); – rozporządzeniem Bruksela I – sprawy cywilne i handlowe (2000 r.); –  rozporządzeniem Bruksela II – sprawy małżeńskie i sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej za dzieci obojga małżonków (2000 r.); – nowym rozporządzeniem Bruksela II – sprawy małżeńskie i sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej (2003 r.);  – nową konwencją lugańską – sprawy cywilne i handlowe (2007 r.); –  rozporządzeniem Bruksela I w wersji przekształconej – sprawy cywilne i handlowe (2012 r.); –  rozporządzeniem w sprawie dziedziczenia (2012 r.); – rozporządzeniem w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych (2016 r.); – rozporządzeniem w sprawie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich (2016 r.)[9].

Kolejnym zbiorem danych dotyczącym systemu prawa UE jest DORIE (z języka francuskiego: Documentation et Recherche sur les questions Institutionnelles Européennes) – baza wyszukiwanie informacji w zakresie funkcjonowania instytucji europejskich. Baza ta zawiera zbiór dokumentów zgromadzonych na przestrzeni lat przez dział Sekretariatu Generalnego zajmujący się zagadnieniami instytucjonalnymi. Zasoby DORIE obejmują okres od 1946 r. (z tego roku pochodzi najstarszy dostępny dokument) do dziś. Są tam dostępne głównie instrumenty prawne przyjęte przez instytucje UE i dla instytucji UE: protokoły posiedzeń instytucji i organów europejskich, komunikaty i artykuły prasowe, przemówienia przywódców europejskich i wewnętrzne notatki służb Komisji Europejskiej[10].

Na koniec warto też wymienić rejestry dokumentów. Pierwszym z nich jest Rejestr dokumentów Rady UE, który zawiera dokumenty przyjęte od 1.01.1999 roku[11]. Drugi to zbiór Komisji Europejskiej, zapewniający dostęp przede wszystkim do dokumentów COM, C i SEC od 1.01.2001 roku[12]. Trzeci to zbiór dokumentów Parlamentu Europejskiego, który zawiera informacje i dokumenty przyjmowane od 3.12.2001 roku[13].

W przypadku rejestru dokumentów Parlamentu Europejskiego wykorzystano art. 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na podstawie którego obywatele i mieszkańcy państw UE mają prawo dostępu do dokumentów instytucji, organów, urzędów i agencji Unii, niezależnie od ich formy. Zasady i warunki takiego dostępu są określane rozporządzeniami przyjętymi zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą. Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 mające zastosowanie do Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji określa ogólne zasady i ograniczenia prawa dostępu do dokumentów tych trzech instytucji. Na mocy art. 11 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001każda instytucja zapewni dostęp publiczny do rejestru dokumentów w formie elektronicznej.

Swe rejestry dokumentów posiadają też Komitet Regionów (dostęp do dokumentów od 1994 roku i korespondencji od lipca 2003 roku) oraz Komitet Ekonomiczno-Społeczny (dostęp do dokumentów od początku 2001 roku). Inne rejestry to:  – międzyinstytucjonalny rejestr aktów delegowanych (dostęp do dokumentów od 1 grudnia 2009); – nowy rejestr aktów delegowanych i wykonawczych[14]; – rejestr komitologii (dostęp do dokumentów dotyczących spotkań komitetów i konsultacji pisemnych odbywających się po 1 kwietnia 2008)[15].

Podstawą prawną publikacji Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej są: – art. 191 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Europejską, – Decyzja Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z dnia 15 września 1958 r. w sprawie utworzenia Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich (Dz.U. nr 17 z 6.10.1958, s. 390), – Decyzja Rady Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej z dnia 15 września 1958 r. w sprawie utworzenia Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich (Dz.U. nr 17 z 6.10.1958, s. 419), – Rozporządzenie Rady (UE) nr 216/2013 z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie elektronicznej publikacji Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (Dz.U. L 69 z 13.3.2013, s. 1).

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej to oficjalny organ promulgacyjny UE, w którym publikowane są akty prawne UE, inne akty i oficjalne informacje pochodzące od instytucji, organów, urzędów i agencji UE. Dziennik Urzędowy UE wydawany jest przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej. Urząd ten jest oficjalnym wydawnictwem wszystkich instytucji, organów i agencji UE. Publikuje on unijne akty prawne, materiały informacyjne, dane, wyniki badań, ogłoszenia o przetargach i inne informacje urzędowe[16].

Dziennik Urzędowy UE publikowany jest od poniedziałku do piątku, a w pilnych sytuacjach również w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy, w językach, które w momencie publikacji są językami urzędowymi UE (24 języki)[17].

30 grudnia 1952 r., kiedy to opublikowano pierwszy Dziennik Urzędowy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Po wejściu w życie Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej w 1958 r. utworzony został Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich. Od lipca 2013 r. jedynie elektroniczne wydanie Dziennika Urzędowego publikowane w EUR-Lexie jest autentyczne i wywołuje skutki prawne.

Od 1 października 2023 r. Dziennik Urzędowy nie jest już jednym dokumentem ze spisem treści. Każdy akt jest publikowany oddzielnie jako autentyczny Dziennik Urzędowy w formacie pdf.

Dziennik Urzędowy składa się obecnie z 2 serii: – L – Prawodawstwo, przede wszystkim prawo wtórne UE (m.in. rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, opinie i zalecenia) oraz umowy międzynarodowe, –  C – Informacje i zawiadomienia, w tym akty przygotowawcze, komunikaty, streszczenia wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, sprawozdania roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, dokumenty Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Europejskiego Komitetu Regionów, zaproszenia do wyrażenia zainteresowania programami i projektami UE itp.

Wszystkie zamówienia publiczne przekraczające określone progi wartości muszą być ogłaszane w Suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (Seria S) i publikowane w całej Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy S jest dostępny wyłącznie w formie elektronicznej i można z niego korzystać w witrynie internetowej systemu TED[18].

TED umożliwia bezpłatny dostęp do ogłoszeń o zamówieniach publicznych publikowanych w Unii Europejskiej, w Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz w innych krajach. Codziennie, od poniedziałku do piątku, na stronie internetowej TED pojawia się ok. 3 000 ogłoszeń o zamówieniach publicznych. Można je przeglądać, przeszukiwać i sortować według kraju, regionu, branży i innych kryteriów[19].

W systemie publikacyjnym UE występuje także Wydanie specjalne Dziennika Urzędowego, które zawiera prawodawstwo wtórne obowiązujące w chwili przystąpienia danego państwa członkowskiego do UE. Akty prawne publikowane w wydaniach specjalnych są zebrane w tomach, w porządku chronologicznym według daty ich publikacji, i przedstawione w 20 rozdziałach, które odpowiadają rozdziałom wykazu aktów prawnych Unii Europejskiej[20].

Obserwatorium Legislacyjne Parlamentu Europejskiego umożliwia użytkownikom śledzenie procesu decyzyjnego (w tym stanowienia prawa UE) w odniesieniu do wszystkich unijnych procedur legislacyjnych i nielegislacyjnych przechodzących przez Parlament Europejski. Baza danych Obserwatorium Legislacyjnego została utworzona w 1994 r. jako narzędzie do monitorowania procesu podejmowania decyzji instytucjonalnych w UE. Skupia się ona w szczególności na roli Parlamentu Europejskiego. Od tego czasu strona internetowa poszerzyła się o więcej informacji na temat działalności Parlamentu, obejmujących nie tylko jego uprawnienia ustawodawcze, ale także budżetowe, prawo do inicjatywy ustawodawczej, prawo do zatwierdzania nominacji i szeregu umów międzynarodowych, prawo do odwołania przekazania uprawnień Komisji lub sprzeciwu wobec aktu delegowanego[21].

EU Law Tracker to nowe, unijne narzędzie do śledzenia (przeglądu) prawa UE.  Parlament Europejski, Rada UE i Komisja Europejska utworzyły platformę EU Law Tracker w 2024 r., aby ułatwić zainteresowanym obserwację poszczególnych etapów procesu legislacyjnego w UE. Platformą (nowym systemem) zarządza Urząd Publikacji Unii Europejskiej, który odpowiada za kwestie operacyjne i techniczne. Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska dostarczają do systemu (opt-in) dane i podejmują kluczowe decyzje dotyczące rozwoju portalu[22].

Pierwsza wersja narzędzia EU Law Tracker zawiera informacje na temat spraw objętych zwykłą procedurą ustawodawczą (procedurą współdecyzji), które są w toku lub zostały już wszczęte. Informacje na temat procesu legislacyjnego są wyświetlane w porządku chronologicznym, który obejmuje wszystkie etapy procedury aż do przyjęcia aktu prawnego, w tym etapy związane z negocjacjami międzyinstytucjonalnymi. Ostateczna wersja portalu będzie dostępna we wszystkich językach urzędowych UE. W przyszłości kolejne wersje portalu obejmą również wnioski objęte specjalnymi procedurami legislacyjnymi (konsultacje i zgoda).

Unijny portal „streszczenia aktów prawnych UE” zawiera zwięzłe, łatwe do zrozumienia objaśnienia najważniejszych aktów prawnych przyjętych przez instytucje Unii Europejskiej. Zawiera liczne objaśnienia, które przeznaczone są dla ogółu odbiorców niebędących specjalistami. Większość z zawartych tam streszczeń dotyczy głównych rodzajów aktów prawnych przyjętych przez UE: dyrektyw, rozporządzeń i decyzji. Niektóre streszczenia dotyczą także innych dokumentów, na przykład takich jak umowy międzynarodowe, których Unia Europejska zawiera w swoim imieniu coraz więcej[23].  

Streszczenia pogrupowano w 32 dziedzinach unijnych polityk (działów prawa materialnego UE). Przy każdym streszczeniu zamieszczono link do pełnej, oficjalnej wersji danego aktu prawnego.

Wszystkim aktom prawnym UE i innym tekstom, z wyjątkiem umów międzynarodowych i sprostowań nadaje się określony numer. Numer jest niepowtarzalny i jest częścią tytułu lub jest umieszczony na końcu tytułu w nawiasach kwadratowych. Jest to równocześnie numer Dziennika Urzędowego UE, w którym opublikowano dany akt lub inny tekst[24].

Każdy numer aktu składa się z trzech części. Skrót lub akronim domeny, umieszczony jest w nawiasie okrągłym. Może to być: (UE), (Euratom[25]), (UE, Euratom) albo (WPZiB[26]). Rok publikacji to zawsze 4 cyfry. Dalej podawany jest numer porządkowy. Numery nadawane są kolejno w danym roku i składają się z tylu cyfr, ile w danym przypadku jest konieczne.

Dokumentom publikowanym w serii C (z wyjątkiem sprostowań) przypisuje się numer zawiadomienia, na który składają się litera „C” – odpowiadająca serii C, rok publikacji (4 cyfry), numer porządkowy nadawany kolejno w danym roku i składający się z tylu cyfr, ile w danym przypadku jest konieczne.

Istotny dla identyfikacji danych w systemie prawa UE jest także Europejski identyfikator prawodawstwa (European Legislation Identifier – ELI)[27]. Ta wspólna inicjatywa krajów UE i instytucji europejskich została przewidziana w konkluzjach Rady z 6 listopada 2017 r. w sprawie europejskiego identyfikatora prawodawstwa (2017/C 441/05)[28]. Konkluzje Rady z 6 listopada 2017 r. opierają się na pierwotnej wersji konkluzji Rady, które opublikowano 26 października 2012 r. (2012/C 325/02)[29].

Jest to podsystem umożliwiający udostępnianie aktów prawnych online w standardowym formacie, dzięki czemu można je wyszukiwać, wymieniać się nimi i ponownie je wykorzystywać w całej UE. Identyfikator ELI wykorzystuje URI (jednolity identyfikator zasobów) w adresie HTTP, który może zostać odczytany zarówno przez człowieka, jak i przez maszynę (AI). Standard obejmuje również elementy metadanych opisujące przepisy prawne oraz specyficzny język na potrzeby wymiany dokumentów w formacie przeznaczonym do odczytu maszynowego[30].

W UE identyfikatory ELI przydzielane są różnym przepisom prawnym publikowanym w serii L (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej oraz aktom skonsolidowanym. Identyfikator ELI jest zawsze wyświetlany na stronie dokumentu. Na przykład identyfikator ELI Decyzji 2009/496/WE[31] to: http://data.europa.eu/eli/dec/2009/496/oj​​[32].

Warto w tym miejscu zwrócić też uwagę na Europejską sygnaturę orzecznictwa (European Case Law Identifier – ECLI). Podstawą prawną dla jej wprowadzenia jest art. 67 (dawny art. 61 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej i dawny art. 29 Traktatu o Unii Europejskiej) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)[33]. W treści tego artykułu postanowiono, że Unia stanowi przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w poszanowaniu praw podstawowych oraz różnych systemów i tradycji prawnych państw członkowskich. UE zapewnia brak kontroli osób na granicach wewnętrznych i rozwija wspólną politykę w dziedzinie azylu, imigracji i kontroli granic zewnętrznych, opartą na solidarności między krajami członkowskimi i sprawiedliwą wobec obywateli państw trzecich. Do celów niniejszego tytułu, bezpaństwowcy są traktowani jak obywatele państw trzecich. Unia dokłada także starań, aby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa za pomocą środków zapobiegających przestępczości, rasizmowi i ksenofobii oraz zwalczających te zjawiska, a także za pomocą środków służących koordynacji i współpracy organów policyjnych i sądowych oraz innych właściwych organów, a także za pomocą wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych w sprawach karnych i, w miarę potrzeby, przez zbliżanie przepisów karnych. UE ułatwia poza tym dostęp do wymiaru sprawiedliwości, w szczególności przez zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych.

 Kolejny ważnym dokumentem dla wprowadzenia ECLI były Konkluzje zalecające wprowadzenie europejskiej sygnatury orzecznictwa (European Case Law Identifier – ECLI) oraz minimalnego zestawu znormalizowanych metadanych orzecznictwa[34]. W konkluzjach podkreśla się ważność dostępu do orzecznictwa krajowego oraz standaryzacji prawnej, tym bardziej, że w Rezolucji z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie roli sędziego krajowego w europejskim systemie wymiaru sprawiedliwości Parlament Europejski podkreślił, że aby sędzia krajowy mógł wywiązać się ze swojej roli w europejskim porządku prawnym, potrzebuje transgranicznego dostępu do orzecznictwa innych państw. Wiedzy o treści i stosowaniu unijnego prawa nie można czerpać wyłącznie z unijnych źródeł prawnych – uwzględnić należy też orzecznictwo sądów krajowych: zarówno decyzje o wystosowaniu pytania prejudycjalnego, jak i decyzje powzięte po otrzymaniu odpowiedzi, a także decyzje w sprawie stosowania prawa unijnego jako takiego[35].

Format europejskiej sygnatury orzecznictwa ECLI wpisany został również w realizację Planu działania na lata 2019–2023 dotyczący e-sprawiedliwości[36]. Plan podkreśla znaczenie transgranicznego dostępu do orzecznictwa krajowego, potrzeby normalizacji i zdecentralizowanej technologii. Identyfikator składa się z pięciu części, rozdzielonych dwukropkiem, w następującej kolejności: skrót „ECLI”; kod kraju (2 znaki); kod sądu (1–7 znaków); – rok wydania orzeczenia (4 cyfry); – niepowtarzalny numer identyfikacyjny (maks. 25 znaków, kropki są dozwolone). ECLI jest także jednolitym identyfikatorem ułatwiającym identyfikację orzeczeń wymiaru sprawiedliwości UE. Ułatwia on również dostęp do orzecznictwa unijnego, jego przeszukiwanie, identyfikację, cytowanie i linkowanie. Przykłady Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej są następujące: ECLI:EU:C:1998:27: 27. orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w 1998 r.; – ECLI:EU:F:2010:80 – 80. orzeczenie Sądu do spraw Służby Publicznej w 2010 r.; – ECLI:EU:T:2012:426 – 426. orzeczenie Sądu z 2012 r.[37].

Na koniec prezentacji systemu identyfikacji aktów prawnych, orzecznictwa i innych dokumentów UE nie można zapomnieć o numerze CELEX, który jest niepowtarzalnym identyfikatorem przypisanym danemu dokumentowi UE. Nie zależy on od języka dokumentu.

Większość dokumentów w systemie prawa UE ma swój numer CELEX. Numer ten składa się z różnych części, które różnią się nieznacznie w zależności od rodzaju dokumentu. Najczęściej numer składa się z 4 części: sektor – rok – rodzaj dokumentu – numer dokumentu.  Na przykład numer CELEX ramowej dyrektywy wodnej UE to 32000L0060. Składa się on z 4 części: sektor: 3 (akty prawne), rok: 2000, rodzaj dokumentu: L (dyrektywa), numer dokumentu: 0060. Ustawiając kursor komputerowy nad numerem CELEX w EUR-lex można zobaczyć pełny tytuł dokumentu[38].

W ramach unijnego programu w sprawie lepszego stanowienia prawa[39] wypracowane zostały nowe procedury służące: – ocenach skutków regulacji UE; – ocenie konkretnych przepisów; – konsultacjom publicznym (za pośrednictwem portalu „Wyraź swoją opinię”[40]); – realizacji programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT[41]) Komisji Europejskiej, który obejmuje tabelę wyników uwzględniającą wszystkie inicjatywy mające na celu poprawę uregulowań prawnych.

Kompetencje Platformy REFIT zostały przejęte w 2020 roku przez platformę ds. dostosowania się do wymogów przyszłości (F4F)), której zadaniem było doradzanie Komisji w zakresie zwiększenia efektywności i skuteczności unijnych przepisów przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążeń, bez uszczerbku dla celów politycznych[42].

Portal „Wyraź swoją opinię” to portal internetowy, za którego pośrednictwem zainteresowane strony, w tym obywatele oraz eksperci naukowi i techniczni, mogą wnosić wkład w inicjatywy na etapie ich opracowywania przed ich przyjęciem i po ich przyjęciu przez Komisję Europejską[43].

Platforma ds. dostosowania się do wymogów przyszłości (F4F) wspiera Komisję Europejską w upraszczaniu i unowocześnianiu prawa UE. Platforma opiera się na grupie ekspertów wysokiego szczebla i jest złożona z zainteresowanych stron i przedstawicieli wszystkich państw członkowskich UE. Jej misją była pomoc Komisji Europejskiej w uproszczeniu obowiązujących przepisów UE, uczynieniu ich bardziej nowoczesnymi, dostosowanymi do przyszłych wyzwań i reagującymi na pojawiające się trendy, technologie i zmiany społeczne. Dzięki swojemu zróżnicowanemu składowi – reprezentującemu szeroki zakres interesów zainteresowanych stron i angażującemu sieć RegHub Komitetu Regionów oraz sieć pełnomocników ds. MŚP – platforma odegrała kluczową rolę w ułatwianiu wdrażania polityki i przepisów UE, zwiększaniu ich skuteczności i obniżaniu kosztów dla państw członkowskich, regionów, sektorów i przedsiębiorstw. Platforma zakończyła swoje prace końcowym posiedzeniem plenarnym w dniu 17 października 2024 r., kończąc swoją czteroletnią kadencję, z następującymi kluczowymi osiągnięciami: – przyjęto 41 opinii, w których przedstawiono około 260 konkretnych sugestii dotyczących uproszczenia i unowocześnienia prawa UE; – udzielono  650 indywidualnych odpowiedzi od rządu i grup zainteresowanych stron[44]

Obecnie w Unii Europejskiej obowiązuje 24 języków urzędowych. W przypadku poszczególnych dokumentów dostępność wersji językowych zależy od tego, jakie języki urzędowe UE obowiązywały w momencie przyjmowania dokumentu. W związku z tym najwięcej dokumentów dostępnych jest w czterech językach urzędowych państw członków-założycieli UE: francuskim, niderlandzkim, niemieckim i włoskim. Zwłaszcza najstarsze dokumenty w EUR-lex nie są dostępne w językach, które zostały dodane po przystąpieniu kolejnych krajów.

Językami urzędowymi UE są: – od 1 stycznia 1952 r. niemiecki, francuski, włoski i niderlandzki, – od 1 stycznia 1973 r. duński, angielski i irlandzki, – od 1 stycznia 1981 r. grecki, – od 1 stycznia 1986 r. hiszpański i portugalski, – od 1 stycznia 1995 r. fiński i szwedzki, – od 1 maja 2004 r. czeski, estoński, łotewski, litewski, węgierski, maltański, polski, słowacki i słoweński, – od 1 stycznia 2007 r. bułgarski i rumuński i od 1 lipca 2013 r. chorwacki. Tymczasowe środki stanowiące odstępstwa zostały przewidziane odnośnie do języka maltańskiego (do 30 kwietnia 2007 r.) i irlandzkiego (do 31 grudnia 2021 r.) na podstawie rozporządzeń Rady (WE) nr 930/2004 i 1738/2006 oraz nr 920/2005 i 2015/2264[45].

W momencie gdy dane państwo przystępuje do UE, obowiązujące w tym czasie prawodawstwo UE jest tłumaczone na język urzędowy tego państwa i publikowane w „Wydaniach specjalnych Dziennika Urzędowego UE”[46].

 

 

[1] Informacje o portalu EUR-Lexhttps://eur-lex.europa.eu/content/welcome/about.html (1.09.2024).

[2] Rodzaje dokumentów w bazie EUR-Lex, https://eur-lex.europa.eu/content/tools/TableOfSectors/types_of_documents_in_eurlex.html (2.10.2024).

[3] Ibid.

[4] What is the EU Law Tracker? https://law-tracker.europa.eu/homepage (3.10.2024).

[5] N-lex. Prawo w poszczególnych krajach UE, https://n-lex.europa.eu/n-lex/index?lang=pl (4.10.2024).

[6] Prezentacja Zbioru Orzeczeń, https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106308/pl (15.10.2024).

[7] Konkluzje Rady zalecające wprowadzenie europejskiej sygnatury orzecznictwa (European Case Law Identifier — ECLI) oraz minimalnego zestawu znormalizowanych metadanych orzecznictwa, 2011/C 127/01, (t.j. Dz.U. UE C 127/1 z 29.4.2011).   

[8] JURE case-lawhttps://eur-lex.europa.eu/collection/n-law/jure.html?locale=en (25.10.2025).

[9] Ibid.

[10] DORIE, DOcumentation & Research on the European Institutional matters, https://dorie.ec.europa.eu/en/what-is-dorie (23.10.2024).

[11] Document register, https://www.consilium.europa.eu/en/documents-publications/public-register/ (18.10.2024).

[12] Register of Commission Documents, https://ec.europa.eu/transparency/documents-register/ (19.10.2024).

[13] Publiczny rejestr dokumentów Parlament Europejski,  https://www.europarl.europa.eu/RegistreWeb/home/welcome.htm?language=pl (26.10.2024).

[14] Register of delegated and implementing acts, https://webgate.ec.europa.eu/regdel/#/home?lang=en (26.10.2024).

[15] Comitology Register, https://ec.europa.eu/transparency/comitology-register/screen/home (29.10.2024). 

[16] Decyzja Parlamentu Europejskiego, Rady, Komisji, Trybunału Sprawiedliwości, Trybunału Obrachunkowego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 26 czerwca 2009 r. w sprawie organizacji i działania Urzędu Publikacji Unii Europejskiej(2009/496/WE, Euratom), (t.j. Dz. U. UE z 30.06.2009 r., L 168/41), s.41-47.

[17] Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, https://eur-lex.europa.eu/oj/direct-access.html?locale=pl (16.10.2024). 

[18] Europejskie zamówienia publiczne, https://ted.europa.eu/pl/simap/european-public-procurement (15.10.2024).

[19] Informacje o TED, https://ted.europa.eu/pl/about-ted (12.10.2024).

[20] Szukaj w wydaniach specjalnych Dz.U., https://eur-lex.europa.eu/eu-enlargement/pl/special.html?locale=pl (10.10.2024).

[21] Legislative Observatory, https://oeil.secure.europarl.europa.eu/oeil/home/home.do (6.10.2024).  

[22] EU Law Tracker, https://law-tracker.europa.eu/content/about?lang=en (10.10.2024).

[23] Summaries of EU legislation, https://eur-lex.europa.eu/browse/summaries.html?locale=en (10.10.2024).

[24] Numbering of acts, https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/numbering-of-acts.html?locale=en (10.10.2024).

[25] Europejska Wspólnota Energii Atomowej.

[26] Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE.

[27] About ELI, https://eur-lex.europa.eu/eli-register/about.html?locale=en (10.10.2024).

[28] Konkluzje Rady z dnia 6 listopada 2017 r. w sprawie europejskiego identyfikatora prawodawstwa (2017/C 441/05), (tj. Dz.U. C 441 z 22.12.2017, s. 8-12.

[29] Konkluzje Rady zalecające wprowadzenie europejskiego identyfikatora prawodawstwa (European Legislation Identifier – ELI), (2012/C 325/02), (tj. Dz. U. UE z 26.10.2012, C 325/3).

[30] ELI – European Legislation Identifier, https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/eli.html?locale=en (10.10.2024).

[31] Decyzja Parlamentu Europejskiego…, op.cit.

[32] ELI…op.cit.

[33] Traktat o funkcjonowaniu… op.cit.

[34] Konkluzje Rady zalecające wprowadzenie europejskiej sygnatury orzecznictwa…, op.cit.

[35] European Case Law Identifier, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=LEGISSUM%3Ajl0056 (10.10.2024).

[36] Plan działania na lata 2019–2023 dotyczący e-sprawiedliwości ST/5140/2019/INIT, (Dz.U. UE, C 96 z 13.3.2019).

[37] European Case…op.cit.

[38] CELEX numbers, https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/celex-number.html?locale=en (10.10.2024).

[39] Program UE – Lepsze wyniki dzięki lepszemu stanowieniu prawa. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, SWD(2015) 110 final, COM(2015) 215 final, Strasburg, dnia 19.5.2015.

[40] Welcome to Have your say. Public Consultations and Feedback, https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say_en (23.10.2024).

[41] Oficjalne rozpoczęcie prac w ramach platformy REFIT: w nowym podejściu włączamy zainteresowane podmioty we wspólne działania na rzecz lepszego stanowienia prawa i lepszych wyników, Komisja Europejska, Komunikat prasowy, Bruksela, 29 stycznia 2016.

[42] The EU agenda for better regulation, https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/summary/the-eu-agenda-for-better-regulation.html (21.10.2024).

[43] Lepsze stanowienie prawa: połączenie sił na rzecz stanowienia lepszego prawa. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM(2021) 219 final, Bruksela, dnia 29.4.2021.

[44] Fit for Future Platform (F4F) – 2021-2024, https://commission.europa.eu/law/law-making-process/evaluating-and-improving-existing-laws/refit-making-eu-law-simpler-less-costly-and-future-proof/fit-future-platform-f4f-2021-2024_en?etransnolive=1 (24.10.2024).

[45] Ibid.

[46] Linguistic coverage, https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/linguistic-coverage.html?locale=en (10.10.2024).