Po wyborach parlamentarnych, które odbyły się w Szwecji pod koniec 2022 roku zmieniła się władza w kraju i po części podejście do Unii Europejskiej. Zmiana ta jest spowodowana wpływem eurosceptycznych Szwedzkich Demokratów na partie rządzące (Moderaci, Liberałowie i Chadecy). 14 października 2022 r. 4 partie zawarły tzw. Porozumienie z Tidö. Jest to 63-stronicowy dokument, który stanowi podstawową umowę koalicyjną między czterema partiami, które tworzą rząd pod przywództwem Kristerssona w kadencji 2022-2026. Na podstawie tego porozumienia trzy partie rządzące współpracują ze Szwedzkimi Demokratami (SD) w wyznaczonych obszarach, choć Szwedzcy Demokraci nie będą miały formalnych miejsc w rządzie. To oznacza, że wszystkie partie będą miały równy wpływ na procedowanie spraw w 7 opisanych obszarach, a Szwedzcy Demokraci będą miały bliski kontakt z kancelarią rządu poprzez powołane biuro koordynacyjne. Chociaż rząd pozostaje niezależny od Szwedzkich Demokratów to w praktyce, każda decyzja polityczna będzie musiała być konsultowana i uzgodniona ze Szwedzkimi Demokratami ze względu na posiadane przez nich mandaty w parlamencie.
W porozumieniu z Tidö w kontekście wizji Unii Europejskiej możemy skupić się na 3 wyszczególnionych obszarach, jakie partie koalicji rządowej uznały za szczególnie ważne dla Szwecji. Są to: migracja i integracja, klimat i energia oraz demokracja i kultura. W piątym punkcie porozumienia z Tidö – migracja i integracja, szwedzki rząd planuje zmiany w polityce migracyjnej i integracyjnej Szwecji. Migracja ma być dostosowywana do minimalnego poziomu określonego przez prawo Unii Europejskiej, przy jednoczesnym przestrzeganiu międzynarodowych konwencji, w tym prawa do azylu. Planowane są reformy, takie jak zwiększone wykorzystanie danych biometrycznych w sprawach cudzoziemców, zwiększone możliwości kontroli wewnętrznej cudzoziemców, większa imigracja zarobkowa i surowsze warunki imigracji rodzinnej. W trzecim punkcie porozumienia zawarte są również informacje o utworzeniu centrów tranzytowych w procesie azylowym oraz zaostrzenie wymagań dotyczących obywatelstwa i cofnięcia zezwoleń na pobyt w niektórych przypadkach. Polityka integracyjna również ulegnie zmianie, aby bardziej uwzględniać zapotrzebowanie, a ci, którzy przebywają w Szwecji przez dłuższy czas, zostaną zachęceni do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie.
W trzecim punkcie porozumienia zawarto informację, iż cel polityki energetycznej zostaje zmieniony z 100% energii odnawialnej na 100% bez paliw kopalnych. Inwestycje w energetykę jądrową zostaną wzmocnione, w tym poprzez rządowe gwarancje kredytowe w wysokości 400 miliardów szwedzkich koron. Nowe zasady zostaną wprowadzone, aby uniemożliwić szwedzkim politykom samowolne zamykanie elektrowni jądrowych (jest to nawiązanie do polityki prowadzonej przez partie socjaldemokratvczną), o ile obiekty te są w dobrym stanie i bezpiecznie eksploatowane, a prawo do eksploatacji i produkcji energii elektrycznej zostanie zagwarantowane. Partie koalicji rządowej uznały również, że zakazy dotyczące nowych reaktorów w innych lokalizacjach niż obecnie oraz jednoczesnego działania więcej niż dziesięciu reaktorów zostaną usunięte z Kodeksu ochrony środowiska. Ponadto zostanie opracowany program międzynarodowych inwestycji klimatycznych zgodnie z artykułem szóstym Porozumienia Paryskiego, które przyczynią się poprzez działania uzupełniające do osiągnięcia szwedzkiego celu klimatycznego zerowej emisji netto w 2045 roku.
Ostatni punkt porozumienia z Tidö dotyczy demokracji i kultury. W dokumencie zalecane jest promowanie wolności i różnorodności mediów, a także zachowanie niezależności nadawców publicznych i zapewnienie im długoterminowego finansowania. Zdaniem partii wchodzących w skład porozumienia w nowym krajobrazie medialnym konieczne jest rozwijanie działań usług publicznych jako integralnej części infrastruktury demokratycznej. Partie zobowiązały się do podjęcia środków mających na celu ograniczenie politycznej kontroli nad treściami kulturowymi, w tym tworzenia szwedzkiego kanonu kulturowego.
Organizacje zajmujące się prawami człowieka wyraziły niepokój wobec umowy, twierdząc, że zawarte w niej punkty mogą naruszać zasady rządów prawa i innych podstawowych praw człowieka. Amnesty International zauważyła, że umowa może prowadzić do tworzenia podziałów między ludźmi i stygmatyzowania obywateli spoza Szwecji. Obrońcy praw obywatelskich również wyrazili obawy, zwłaszcza w zakresie polityki karnej i migracyjnej, uważając, że niektóre środki naruszają przepisy dotyczące praw człowieka, do których Szwecja jest zobowiązana. Grupa pięciu organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska wydała oświadczenie, w którym stwierdziła, że postanowienia umowy dotyczące klimatu mogą prowadzić do znacznego wzrostu emisji gazów cieplarnianych, co jest równoznaczne z połową rocznych emisji Szwecji w ciągu czterech lat. Organizacje takie jak ActionAid International i Human Rights Watch również wyraziły niezadowolenie z umowy, uważając, że priorytety dotyczące praw kobiet i sprawiedliwości klimatycznej zostały zaniedbane.
Wizja UE według programu szwedzkiej partii Zielonych koncentruje się na ambitnych celach klimatycznych i ochronie środowiska. Partia dąży do wprowadzenia zdecydowanych działań na poziomie UE, które przyczynią się do zahamowania zmian klimatycznych, ochrony bioróżnorodności oraz budowy pokoju i demokracji. Wizja UE według szwedzkich Zielonych obejmuje silną i ambitną politykę klimatyczną i środowiskową, otwartą i humanitarną Europę, w której ludzie mogą szukać azylu bez narażania życia, wzmocnienie demokracji i wpływów społecznych w UE oraz uregulowanie lobbingu. Polityka zagraniczna UE ma być ukierunkowana na pokój, rozwój i działania w zakresie bezpieczeństwa, takie jak zmiana klimatu, ataki cybernetyczne, pandemie i terroryzm, z unowocześnioną polityką gospodarczą, tworzenie nowych miejsc pracy i poprawę jakości życia mieszkańców UE.
Socjaldemokraci koncentrują się na kwestiach związanych z tworzeniem miejsc pracy, rozwijaniem gospodarki, zapewnianiem sprawiedliwych warunków pracy, zarządzaniem migracją, ochroną środowiska i klimatu, oraz promowaniem pokoju i bezpieczeństwa. Unia Europejska zdaniem socjaldemokratów powinna pełnić wiodącą rolę w działaniach przeciwdziałania zmianom klimatu, promować równość płci i wzmocnić rynek wewnętrzny. W obecnej globalnej sytuacji, rola UE w zapewnianiu bezpieczeństwa Szwecji jest bardziej ważna niż kiedykolwiek wcześniej, dlatego dążymy do zacieśnienia współpracy międzyrządowej. Unia Europejska powinna działać szybko i zdecydowanie w obliczu potencjalnych kryzysów, promując inwestycje i innowacje w celu zwiększenia naszej gotowości. Szwecja powinna również dążyć do rozwoju systemu zarządzania kryzysowego na poziomie unijnym, aby skuteczniej stawić czoła przyszłym wyzwaniom. Współpraca w ramach UE opiera się na szacunku dla fundamentalnych wartości, takich jak wolność, demokracja, prawa człowieka, równość i tolerancja, które są warunkiem uczestnictwa w naszych wspólnych funduszach. Wprowadzenie nowego systemu azylowego na poziomie UE jest konieczne, aby zagwarantować odpowiedzialne podejście wszystkich państw członkowskich w przyjmowaniu uchodźców.
Z kolei Partia Lewicy krytykuje Unię Europejską za ograniczanie demokracji i faworyzowanie interesów firm kosztem środowiska, prawa pracy, zdrowia publicznego i interesów konsumentów. Lewica zauważa braki w prowadzonej przez Unię Europejską polityce. Zdaniem partii UE powinno lepiej reagować na kryzys finansowy i podejmować działania w obronie prawa do azylu i praw człowieka w umowach z Turcją i Afganistanem. Partia Lewicy sprzeciwia się dążeniu do federalizacji Unii i dąży do przywrócenia większej władzy państwom członkowskim. Ugrupowanie opowiada się również za wprowadzeniem krajowych podatków od emisji dwutlenku węgla, gdzie dochód miałby trafiać do państw członkowskich, a nie do UE. W programie partii poruszona jest także kwestia wprowadzenia euro. Partia Lewicy jest przeciwna wprowadzeniu euro, uważając, że unia walutowa stworzyła i pogłębiła problemy gospodarcze w wielu krajach strefy euro z powodu narzucania przez Unię Gospodarczo Walutową polityki gospodarczej, stopy procentowej i kursu walutowego, które nie odpowiadają wielu państwom.
Partia Centrum dąży do współpracy z Unią Europejską w obszarach takich jak ochrona środowiska, walka ze zmianami klimatu, migracja, prawa człowieka, handel i konkurencyjność. Ważnym celem dla partii jest osiągnięcie emisji netto na poziomie UE do 2040 roku, inwestycje w energię odnawialną, elektryfikację i innowacje przyjazne dla klimatu. Centryści opowiadają się za bardziej zrównoważoną polityką rolną, która uwzględniałaby elastyczność państw członkowskich w projektowaniu i wdrażaniu środków środowiskowych, ochroną różnorodności biologicznej oraz inwestycjami w innowacje i modernizację rolnictwa. W kwestii uchodźców, partia popiera kompleksowe podejście do przyjmowania, procesu azylowego i rozmieszczenia uchodźców. Zdaniem partii imigracja zarobkowa jest istotna dla rozwoju przedsiębiorstw i tworzenia miejsc pracy w UE. Partia Centrum kest przeciwna angażowaniu się Unii Europejskiej w sprawy, które mogą być lepiej rozwiązywane na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, takie jak podatki, edukacja, opieka społeczna, systemy zabezpieczenia społecznego, kultura, aby uniknąć utraty legitymizacji i siły UE w rozwiązywaniu istotnych problemów.
Dominująca wizja funkcjonowania Unii Europejskiej w Szwecji, reprezentowana przez opcję rządzącą (Umiarkowaną Partię Koalicyjną, Liberałów i Chrześcijańskich Demokratów, wspieraną przez Szwedzkich Demokratów), może być opisana jako stosunkowo umiarkowana i pragmatyczna. Ta koalicja polityczna zazwyczaj dąży do utrzymania Szwecji w Unii Europejskiej, jednak kładzie nacisk na obronę suwerenności narodowej w niektórych kwestiach, takich jak imigracja czy sprawy socjalne. Z drugiej strony, socjaldemokratyczna opozycja w Szwecji (Socjaldemokraci, Lewica, Centrum) ma bardziej proeuropejską wizję, promującą głębszą integrację europejską. Socjaldemokraci opowiadają się za większym zaangażowaniem Szwecji w politykę unijną i uważają, że Unia Europejska jest niezbędna do rozwiązywania wspólnych wyzwań, takich jak zmiany klimatu czy migracja. Koalicja rządowa w Szwecji jest bardziej skłonna do współpracy ze Szwedzkimi Demokratami, którzy mają bardziej eurosceptyczne stanowisko, zwłaszcza w kwestiach imigracyjnych, co może prowadzić do napięć wewnątrzkoalicyjnych. W rezultacie, wizje głównych sił politycznych w Szwecji w kwestii funkcjonowania Unii Europejskiej są zbieżne w wielu aspektach, takich jak utrzymanie członkostwa Szwecji w UE, przy jednoczesnym dążeniu do ochrony suwerenności narodowej w niektórych kwestiach. Ważne jest zauważyć, że polityka wobec UE w Szwecji jest często kształtowana przez zmieniające się układy sił politycznych i koalicje rządowe. W zależności od wyników wyborów i zmian w konfiguracji politycznej, wizje dotyczące funkcjonowania Unii Europejskiej mogą ulegać zmianom. Polityka wobec UE w Szwecji jest zatem dynamicznym obszarem debaty politycznej, który może ulegać zmianom w zależności od konfiguracji koalicji rządowej i jej głównego przekazu wobec UE.
